NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Kosova’nın kuzeyinde Sırp göstericiler ve Kosova’daki Barış Gücü (KFOR) askerleri ortasındaki çatışmalar hakkında açıklama yaptı. 31 Mayıs-1 Haziran’da NATO Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın yapılacağı Norveç’in başşehri Oslo’da Başbakan Jonas Gahr Store ile ortak basın toplantısı düzenleyen Stoltenberg, Kosova’ya 700 askerin gönderilmesine karar verdiklerini duyurdu.
Anadolu Ajansı’nın aktardığına nazaran, Stoltenberg, KFOR askerlerine dün yapılan taarruzda 30 askerin yaralandığını hatırlatarak, saldırıyı kınadı. Stoltenberg, “Bu çeşit akınlar kabul edilemez ve derhal durmalı. KFOR ve NATO kuvvetleri, Kosova’da tüm vatandaşlar için inançlı ortamın sağlanması emeliyle gerekli tüm adımları atacaktır. BM yetkisi uyarınca tarafsız formda hareket etmeye devam edeceğiz” sözlerini kullandı.
‘OPERASYONEL İHTİYAT KUVVETLERİNDEN 700 ASKER GÖNDERİLECEK’
Batı Balkanlar için oluşturulan operasyonel ihtiyat kuvvetlerinden 700 askerin Kosova’ya gönderilmesine karar verdiklerini açıklayan NATO Genel Sekreteri, bir tabur askerin de hazırlık düzeyinin artırıldığını, gerek duyulması halinde bu askerlerin de KFOR’a takviye için Kosova’ya gönderileceğini söyledi. Stoltenberg, “Şiddet olayları, Kosova’yı ve tüm bölgeyi geri götürmekte, Avrupa-Atlantik isteğini tehlikeye atmaktadır. Priştine ve Belgrad gerginliği düşürmek için somut adımlar atmalı, sorumsuzca davranışlardan kaçınmalı, AB kolaylaştırıcılığındaki diyaloğa girmelidir. Kalıcı barış için tek yol budur” dedi.
KOSOVA BAŞBAKANI: BELEDİYE LİDERLERİNE DAYANAĞIM SÜRECEK
Kosova Başbakanı Albin Kurti de bahis hakkında toplumsal medya hesabından imajlı bir bildiri paylaştı. Kuzeyde vazife yapan Kosova polisleri ile KFOR askerlerinin, protestocu radikaller ile barışçıl belediye kurumları ortasındaki sonu oluşturduğunu belirten Kurti, “Son saatlerde kurumlarımız milletlerarası partnerlerle bağlantısı daha da artırdı zira durumu yatıştırmak üzere ortak bir gayemiz var. Fakat telaş ve tasaların yanı sıra ortak tehdit ve tehlikelerimizin de olduğu dün gözlerimizin önünde ispatlandı” sözlerini kullandı.
Kurti, bölgedeki Sırpların boykot ettiği seçimle seçilen yeni belediye liderlerine tam, şartsız ve kesintisiz takviye vereceğine işaret ederek, “Demokrasi askıya alınamaz, rehin alınamaz. Uygulaması, barış ve güvenliğin garantisidir, tehdit yahut tehlike oluşturmaz. Kosova Cumhuriyeti, Batı Balkanların en demokratik ülkesidir” dedi.
‘BARIŞÇIL PROTESTOCULAR DA VARDI FAKAT PROTESTOLAR BARIŞÇIL DEĞİLDİ’
Kuzeydeki halkı şiddetli protestolara çıkmaya iten muhakkak isimlerin olduğunu argüman eden Kosova Başbakanı, “Dün, nihayet bize, hepimize kiminle karşı karşıya olduğumuzu kanıtladı: Sırp olarak görmedikleri her şeyi tahrip eden, saldıran, yakan, Ukrayna’daki Rus saldırganlığının dört S’li haçı ve Z’si üzere milliyetçi ve şovenist sembollerini yücelten maskeli çok sağcı kümeler. Aşırılık yanlıları ve milisler halk değil. Sırp topluluğu onlardan kurtarılmalıdır. Birçoklarını dün ve bugün tespit ettik. Hukukun üzerinde devletten daha güçlü kişi yahut kümeler olamaz” açıklamasında bulundu.
Seçimlere iştirakin düşük olmasına karşın, belediye binalarında ve vatandaşların hizmetinde olma yasallığının yalnızca seçilmiş belediye liderlerinde olduğunu ve protestoların iktidarı gaye aldığını söyleyen Kurti, “Dün ve bugün yapılan mitinglerde barışçıl hareketçilerin de olduğunu biliyorum fakat protestolar barışçıl değildi. Tertibi sağlayan ve kanunları uygulayan polise, barış ve istikrarı koruyan KFOR askerlerine, olayları alandan haber yapan gazetecilere saldıran bir protesto, belediyeyi değil, iktidarı protesto etmektir. Kosova’da iktidar lakin seçimlerle elde edilebilir. Şiddet ve kabahatle değil” dedi.
ABD’DEN YAPTIRIM SİNYALİ: ‘TATBİKAT KOSOVA İÇİN SONA ERDİ’
Öte yandan, ABD’nin Kosova Büyükelçisi Jeffrey Hovenier, Kosova’nın kuzeyinde son günlerde yaşanan tansiyonların iki ülke ortasındaki münasebetleri etkileyeceğini ve ABD’nin Kosova’ya yönelik yaptırımları olacağını belirten bir açıklama yaptı. Bir küme Kosovalı gazeteciye gündeme ait açıklamalarda bulunan Hovenier, Kosova hükümetinin kuzeyde gerçekleştirdiği aksiyonlar konusunda ABD ile uyum sağlamadığını belirtti.
Hovenier, NATO müttefiklerinin Balkan bölgesindeki en büyük askeri tatbikatı olan “Defender Europe 2023″ün Kosova için sona erdiğini ve bunun yaptırımlardan birincisi olacağını söyledi.
‘KOSOVA-ABD MÜNASEBETLERİNİ ETKİLEYECEK’
Hovenier, yaşanan krizin Kosova ile ABD ortasındaki ilgileri etkileyeceğini belirterek, “Bunun çok acil bir durum olduğunu düşünüyoruz. Yaptığım karşılaştırma, konutunuzun yanması üzere, yangını söndürmeniz gerekiyor. Bu nedenle, hükümetin kuzeydeki durumu yatıştırmak için harekete geçmesine ait beklentilerimiz açısından ABD’den fazla sabır göreceğinizi düşünmüyorum” dedi. Ayrıyeten Hovenier, Kosovalı önderlerin ABD ziyaretlerini engellemek ve ABD’nin, Kosova’nın bağımsızlığını tanımayan ülkelere yönelik yürüttüğü lobicilik faaliyetlerini durdurmak üzere yaptırımlar uygulanabileceğini açıkladı.
Kosova Başbakanı Albin Kurti’den Kosova polisinin kuzeydeki belediye binalarından çekilmesini ve yüzde 3-4’ten fazla oy alamadıkları için yeni seçilen Arnavut belediye liderlerinin belediye binalarında vazife yapmamalarını talep ettiklerini belirten Hovenier, “Kurti’den kuzeydeki tansiyonu azaltmak için adımlar atmasını istedik. O, bu taleplere cevap vermedi ve bundan sonraki hareketlerimizin ne olacağını tahlil ediyoruz” dedi.
‘SIRBİSTAN ORDUSUNUN TEYAKKUZDA OLMASI DÜZGÜNE İŞARET DEĞİL’
Kosova hükümetinin tekliflerini kabul edeceğini umduğunu belirten Hovenier, bölgede gerginliğin azaltılmasıyla, dikkatleri Kosova ile Sırbistan ortasındaki bağların olağanlaşmasına yönelik mart ayında varılan muahedenin uygulanmasına çevireceğini tabir etti. Hovenier, Sırbistan’ın ordusunu savaşa hazır durumuna getirmesinin, Kosova için bir tehdit oluşturup oluşturmadığıyla ilgili soruya, bağları gergin olan komşu ülkelerin kendi güçlerini seferber etmesinin ‘asla uyguna işaret olmadığını’ söyledi.
Ne olmuştu?
Kosova’nın kuzeyinde Sırpların ağır olduğu Zveçan, Zubin Potok ve Leposaviç belediyelerinde 23 Nisan’da yapılan lokal seçimlerin kazanan Arnavut belediye liderlerinin misyona başlaması 26 Mayıs’ta Kosovalı Sırplar tarafından protesto edilmişti. Bölgede protestoların sürmesi üzerine Kosova polisi ve Kosova’daki Barış Gücü (KFOR), belediye binalarını tel örgülerle çevirmiş ve bölgedeki işçi sayısını artırmıştı.
Arnavut belediye liderlerini korumak için bölgeye gönderilen Kosova polisi ile Kosovalı Sırplar ortasında arbede yaşanmış, 29 Mayıs’ta da belediye binalarını koruyan KFOR askerleriyle Kosovalı Sırpların karşı karşıya gelmesi sonucu 30 KFOR askeri yaralanmıştı. Sırbistan da ordusunu Kosova hududuna yerleştirme kararı almıştı. Sırbistan, 2008’de tek taraflı bağımsızlığını ilan eden Kosova’yı kendi toprağı olarak görüyor. (DIŞ HABERLER)